سازه خرپا چیست؟
خرپا (Truss) یک سازه هندسی است که عمدتاً از اتصال اعضای باریک و بلند به صورت مثلثی یا دیگر اشکال هندسی ساخته می‌شود. این اعضا معمولاً از فولاد، چوب یا گاهی مواد کامپوزیتی هستند و به گونه‌ای به یکدیگر متصل می‌شوند که بتوانند نیروهای محوری (کششی و فشاری) را به خوبی تحمل کنند و بارهای وارد شده را به صورت یکنواخت در کل سازه توزیع نمایند.
خرپاهای سنتی سازه هایی هستند که برای پوشش فضاهای بزرگ مانند سالن های تولید، گلخانه ها و موارد مشابه مورد استفاده قرار می گیرند. این سازه به صورت قاب هایی مجزا ساخته شده و توسط اعضای طولی به یکدیگر متصل می گردند. بر این مبنا، رفتار کلی سازه های خرپایی به صورت دو بعدی بوده و توزیع تنش نیز، به صورت دو بعدی خواهد بود.
در سازه فضاکار، به دلیل عملکرد سه بعدی، وزن کلی سازه کاهش یافته و هم چنین صلبیت موجود در این سازه، رفتار بسیار مناسب تری نسبت به خرپای دو بعدی فراهم خواهد کرد. از طرف دیگر در سازه فضایی به دلیل وجود مسیر های جایگزین برای توزیع بار، امکان تخریب پیش رونده بسیار محدود خواهد شد.
می توان گفت سازه فضایی همان خرپای سه بعدی است با این تفاوت که در خرپاهایی که به صورت سنتی ساخته می شوند امکان پیش ساختگی وجود نداشته، حال آنکه اعضای سازه فضایی به طور پیش ساخته و در کارخانه تولید می گردند و سازه در محل پروژه به سهولت نصب می گردد.
ویژگی‌های کلیدی خرپا
اعضای خرپا به شکل مثلثی به هم متصل می‌شوند، زیرا مثلث پایدارترین شکل هندسی برای تحمل و توزیع نیروهاست.
محل اتصال اعضا معمولاً به صورت مفصلی (پین‌شده) است و در این اتصالات گشتاور وجود ندارد، بنابراین فقط نیروهای محوری (کششی یا فشاری) در اعضا ایجاد می‌شود.
خرپاها معمولاً برای پوشش دهانه‌های بزرگ، مانند سقف‌ها، پل‌ها و سازه‌های صنعتی استفاده می‌شوند، چون استحکام بالا و مصرف مصالح کمتری دارند.
کاربردهای خرپا
• سقف ساختمان‌ها و سوله‌ها؛
• پل‌های فلزی و چوبی؛
• سازه‌های صنعتی و سالن‌های ورزشی؛
• سازه‌های فضایی و سازه‌هایی که نیاز به دهانه‌های بزرگ و وزن کم دارند؛
مزایای خرپا
• استحکام و پایداری بالا نسبت به وزن؛
• صرفه‌جویی در مصرف مصالح؛
• امکان پوشش دهانه‌های وسیع بدون نیاز به ستون میانی؛
تفاوت سازه فضایی با خرپا
سازه فضایی در واقع نوعی خرپای سه‌بعدی است که برخلاف خرپاهای متداول (که معمولاً دوبعدی هستند)، در سه بعد نیروها را توزیع می‌کند و پایداری بیشتری دارد.
برای دریافت مشاوره رایگان با ما در تماس باشید :
5136676762 (98+)
9155223875 (98+)